WAT IS ORAL HISTORY
Oral history is een vorm van geschiedschrijving op basis van interviews. Onderzoekers ondervragen mensen over hun herinneringen aan een specifieke gebeurtenis of proces waarvan ze getuigen waren. In dit oral history-project staan de herinneringen centraal van mensen die betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van de Europese Unie en de Economische en Monetaire Unie sinds 1970.
De interviews leveren belangrijke aanvullende informatie over het Europese integratieproces. Historici en andere onderzoekers zijn afhankelijk van wat de geschiedenis overlaat, en dat zijn uiteindelijk vooral documenten en objecten. Dergelijke bronnen kunnen veel vertellen, maar niet alles. Met name belangrijke aspecten van de menselijke dimensie – de persoonlijke motieven, de beleving, de netwerken – zijn niet altijd even goed te reconstrueren of te verifiëren met hulp van enkel nagelaten geschriften of voorwerpen. Interviews kunnen helpen om deze dimensie nader in te vullen en kleur te geven.
Aan de andere kant: oral history steunt volledig op het geheugen van mensen – en de bereidheid van geïnterviewden om het achterste van hun tong te laten zien. Niet iedereen herinnert zich alles even helder, of is bereid om alle details prijs te geven. Oral history-interviews zijn daarmee per definitie ook zachte bronnen.
HET PROJECT
Doel en doelgroepen
Het project EU-bouwers aan het woord heeft tot doel om zoveel mogelijk herinneringen en informatie te verzamelen over het integratieproces sinds 1970. Onze oral history-interviews hebben daarmee een ander karakter dan bijvoorbeeld journalistieke interviews. Het zijn feitelijk halfproducten, bedoeld als primair materiaal voor wetenschappelijk en journalistiek onderzoek en voor onderwijs op hbo/ universiteit en de laatste klassen van havo/ vwo.
De interviews
Europese integratie is een uiterst complex proces, met meerdere lagen en dimensies. En veel, heel veel verschillende spelers. Het project probeert zoveel mogelijk perspectieven recht te doen. Naast toppolitici en diplomaten presenteren we daarom ook de getuigenissen van bankiers, ambtenaren, opiniemakers, economen en leden van pressie- en lobbygroepen.
De focus ligt in de eerste plaats op Nederland en Nederlandse spelers. Maar actoren uit andere landen komen eveneens aan het woord. Daarbij richten we ons vooral op betrokkenen uit de buurlanden: België en Duitsland, met in het verlengde Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
Periodisering
De jaren zeventig van de vorige eeuw fungeren als startpunt van veel van onze interviews. In dit decennium zetten de lidstaten van wat toen nog de Europese Gemeenschap heette de eerste stappen naar de oprichting van de Europese Unie en de introductie van de euro.
Het Verdrag van Maastricht vormt het belangrijkste kantelpunt in dit proces. Met dit verdrag uit 1992 werd de EU daadwerkelijk opgericht en de verdragsrechtelijke basis gelegd voor de introductie van de euro. Het verdrag tilde de integratie naar een nieuw level en creëerde de kansen en uitdagingen waar politici, diplomaten, ondernemers en al die andere actoren nog altijd mee te maken hebben in het integratieproces.
Interviewers
De interviewers van dit project zijn historicus of politicoloog, gepromoveerd of met bewezen staat van dienst; allen zijn specialist op het gebied van de Europese integratie en/ of diplomatie, politiek, cultuur of economie.
Commissie van advies
Om de inhoudelijke kwaliteit te waarborgen wordt het project begeleid door een commissie van advies, bestaande uit wetenschappers, journalisten en voormalige (top)bestuurders en -diplomaten.
DATAVERZAMELING
De interviews voor dit project worden opgenomen op audio. De meeste interviews bestaan vaak uit meerdere gesprekken van telkens één à twee uur. Afhankelijk van de tijd en bereidheid van de geïnterviewde belichten de interviews een hele loopbaan of prominente gedeelten daaruit.
De geluidsopnamen werken we uit tot een leesbare tekst, waarbij we de oorspronkelijke bewoordingen van de geïnterviewde zoveel mogelijk intact laten. Grammaticale versprekingen, feitelijke onjuistheden (zoals jaartallen) of incorrect Nederlands verbeteren we. Soms passen we een passage aan om de tekst vloeiender te laten lopen, bijvoorbeeld als de geïnterviewde zinnen niet af maakt of al pratende zoekt naar woorden. Passages die niet direct betrekking hebben op de oorspronkelijke vragen, zoals niet ter zake doende uitweidingen korten we in of laten we weg. Tot slot wordt de volgorde van het gesprek op papier soms aangepast als dat de logica van het verhaal ten goede komt.
Elke tekst is door de geïnterviewde nagelezen op incomplete en incorrecte weergave van hetgeen zij/ hij gezegd of bedoeld heeft en wordt met haar/ zijn goedkeuring gepubliceerd.
Voor meer informatie over de werkwijze kunt u contact opnemen met de redactie via: info@studioeuropamaastricht.nl
INTERVIEWS CITEREN
Voor journalistieke producties volstaat een referentie naar het project en de link van de database.
Voorbeeld: Bij het schrijven van dit artikel is gebruik gemaakt van interviews uit het oral history-project van Studio Europa Maastricht: EU-bouwers aan het woord, https://oralhistoryeu.nl.
Bij wetenschappelijke publicaties c.q. notenapparaat en literatuurlijst dienen ook de naam van de auteur(s) en de geïnterviewde vermeld te worden, naast de naam van het project, eventueel in combinatie met de datum waarop de database is geraadpleegd.
Voorbeeld: Wouter Wolfs en Bart Stol, ‘Mark Eyskens. Europa: Het alaam van een kleine elite’, in: EU-bouwers aan het woord, oral history-project van Studio Europa Maastricht, bezocht op 7 december 2022, https://oralhistoryeu.nl/interview/eyskens-mark/.
